Steeds meer steden en gemeenten zijn bezig met de opmaak van masterplannen voor openbare verlichting in het kader van energiebesparing. Kunstmatige verlichting kan een negatief effect hebben op de biodiversiteit, in het bijzonder voor vleermuizen. Op vraag van de provincie Antwerpen heeft het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek een advies opgemaakt over hoe rekening gehouden kan worden met vleermuizen bij wegverlichting.
Ondertussen is de Antitankgracht geëvolueerd naar een groots natuurverbindingsgebied, dat verschillende natuurgebieden en bossen met elkaar verbindt en migratie van dieren en planten tussen die gebieden mogelijk maakt. Verschillende soorten vleermuizen gebruiken de forten en bunkers als overwinteringsplaats. Door een gebrek aan insecten in de winter, houden vleermuizen een winterslaap. Daarvoor zoeken ze donkere plaatsen op met een hoge luchtvochtigheid en een constante temperatuur zoals forten en bunkers. Belangrijk is dat ze hier niet gestoord worden. ’s Zomers zijn kerkzolders en oude schuren dan weer in trek als verblijfplaats. Vrouwtjes troepen er met hun jongen samen in kolonies.
De Antitankgracht verbindt verschillende forten in het noorden van Antwerpen waar grote aantallen vleermuizen overwinteren. Het is een zeer belangrijk foerageer- en verbindingsgebied voor vele soorten vleermuizen (Watervleermuis, Gewone dwergvleermuis, Ruige dwergvleermuis, Rosse vleermuis, Laatvlieger, …) Op deze manier is deze waterloop een essentiële schakel voor de vleermuispopulatie in Vlaanderen.
Vlaanderen behoort tot de meest verlichte delen van de wereld.
Door omvorming naar witte ledverlichting neemt de impact op vleermuizen toe. De laatste jaren is er daarom meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar verlichting en biodiversiteit. Recente studies tonen heel wat negatieve effecten. Insecten worden door licht aangetrokken en cirkelen de hele nacht rond lampen. Daardoor verliezen ze tijd om te eten en sterven soms zelfs door uitputting. Vele vleermuizen en andere nachtactieve zoogdieren zijn lichtschuw, verlichting zorgt ervoor dat ze zich moeilijker kunnen verplaatsen tussen hun verblijfplaatsen en jachtgebieden. Vleermuizen zijn zeer gevoelig voor licht met korte golflengtes, zoals groen en blauw licht. Vooral langzame soorten voelen zich extra kwetsbaar in het licht. Het plaatsen van ‘gewone’ openbare verlichting (dat vooral blauw en ultraviolet licht uitstraalt) op of nabij trekroutes, kan het gedrag van vleermuizen ernstig verstoren. Felverlichte wegen vormen onoverbrugbare lichtbarrières voor vleermuizen. Gevolg: hun leef- en jachtgebied wordt door al dat licht ingrijpend versnipperd.
GroenRand vindt het daarom cruciaal om bij de verdere verledding van (openbare) verlichting, lichtplannen te screenen op de ecologisch kwetsbare zones van de Antitankgracht.
Comments are closed.